Georgie dag 21 Vardzia

Off the road again, mooie vogels en grotten.

We hebben nog een gezellig ontbijt met de twee duitse dames en dan nemen we afscheid, zij gaan de grottenstad van Vardzia al verkennen en daarna door naar Tbilisi, wij gaan met Moerman (nog een keer) naar de Tbogvi vesting/ruine en vogels spotten. We moeten een eindje terugrijden over de asfalt weg en dan een gammele roestige brug over. Het bordje Verboden voor voertuigen > 12 ton moet ons geruststellen. Als we erover zijn, denken we dat we er wel over terug durven-;). Daarna is het in totaal een uurtje of drie hobbelen en knotsen, alleen geschikt voor 4 x 4 voertuigen. Dit pad dat over met gras en kruiden bedekte heuvels voert wordt alleen voor landbouwwerktuigen gebruikt. Hooi van het land afhalen, verder zien we geen gewassen groeien. Maar we rijden niet continue hoor, eerst even naar het oude fort. Het ziet er nu een stuk beter uit als je er op ooghoogte naar kunt kijken, eerst was het vanaf beneden op de weg, dan zie je eigenlijk slechts contouren. De paadjes zijn smal en soms is het klauteren, het warme ochtendzonnetje voelt lekker aan en het is heerlijk stil. Er zijn wat paarse astertjes,en gele bloemen te zien. Verder ineens een hoop struikjes die onder de witte schuimbeestjes lijken te zitten. Bij nader nader inzien blijken het witte puntvormige slakken te zijn, spierwit! Blijkbaar dol op dorre struiken! Kijk boven je, hoor ik roepen! Twee, nee drie grote vogels zweven vlak boven ons, arenden of zo. Camera is paraat en ik heb al meteen wat goede video opnames, mooi! Gedurende onze trip, die uiteindelijk naar de toppen van de heuvels leidt, zullen we deze vogels nog regelmatig zien, één keer heel statig zwevend op ooghoogte. Ze hebben soms ook gezelschap van een paar kraaiachtigen, niet om gezellig bij te kletsen (waar zitten de vette of magere konijnen vandaag?) maar om de arenden weg te pesten. Ik zag ze duidelijk op de arenden toevliegen en dat de arend ontwijkende bewegingen maakt en uiteindelijk letterlijk het veld ruimt en zich naar hogere sferen begeeft. Tsja, het zijn gewoon concurrenten en de trage arend kan zich lastig verdedigen tegen de snelle wendbare kraaien. Vanaf de heuvels hebben we fraai uitzicht over het dal waar de rivier zich in het dal van noord naar zuid slingert. De vallei is vruchtbaar en begroeid met struiken,bomen, alles in sapgroen uitgevoerd. Veel verspreid staande huizen of boerderijen en ook op de top, waar de heuvels overgaan in een plateau zien we her en der dorpen liggen. We zitten nu zo hoog dat we op de ruines van het fort neerkijken en nog een veel beter beeld krijgen. Strategisch gelegen met uitzicht over de hele vallei en op het smalste punt. Was vroeger, denk aan de 10e -11e eeuw, een belangrijk fort dat een deel van de Zijderoute bewaakte. Een kilometer of twee naar het zuiden zien we een steile rotswand de rivier flankeren. Daar gaan we na de lunch een bezoek aan brengen. Hier zijn de grotten uitgehouwen die deze streek zo beroemd maakt en veel toeristen trekt. Aanvankelijk ook gebouwd als fort, later hervormd tot een religieus centrum en door de Koning Tamar en haar vader George uitgebouwd tot een enorm complex waar tot nu toe zesduizend! grotten zijn geteld. Een aardbeving beschadigde het complex zodat nu de grotten van buiten zichtbaar zijn. Toegang tot het complex was alleen mogelijk via tunnels. Ik schreef Koning Tamar en haar vader, dat is een schrijffout? Deze keer niet! Tamar was een vrouw en ze was behóórlijk geemancipeerd in die tijd! Ze liet zich bewust Koning noemen en geen Koningin! Misschien dat ze daarom nu nog steeds erg geliefd is in de verhalen? Momenteel is het grottencomplex grotendeels voor publiek afgesloten, maar er is genoeg te zien. We nemen een engelstalige gids in de arm, een jonge vrouw die goed engels spreekt. Ze wijst ons op de gaten in de grond, vuurplekken met een soort schoorsteen erbij waar voedsel bereid werd. De bewoners -er was theoretisch plaats voor 50.000 personen!- kenden zelfs regenafvoerpijpen van klei, schoorstenen voor frisse lucht cq vluchtroutes, irrigatiesystemen en dergelijke. Wijn werd verbouwd in de terrassen aan de andere kant van de rivier en in de grotten verwerkt tot wijn en bewaard in de typische kruiken die in de grond werden gegraven. Een heuse kerk is er uitgehouwen, en fresco's van Koning Tamar en vader George en anderen zijn goed bewaard gebleven. Dat was min of meer per ongeluk, want toen de Perzen de grotten veroverden (iemand verraadde de tunneltoegang) wilden ze de fresco's verwoesten door ze te verbranden. Maar de roet vormde een dikke beschermlaag die eeuwen stand hield. Pas toen vele eeuwen later de roet verwijderd werd, kwamen de fresco's goed bewaard weer aan het licht. Er was ook een apotheek, een grot met tientallen vakjes voor de medicijnen, 130 verschillende volgens de gids. Grotten voor bewoning, afsluitbaar met houten deuren. Voor voorraad. Temperatuur binnen is 11 graden constant, ijs werd niet gebruikt volgens de gjds. In totaal telde net complex 13 verdiepingen, we hebben dan ook aardig wat trappen moeten nemen! De gangen waden zelf vaak breed genoeg, soms wel wat laag, dus ik hield mijn pet maar op. Of er nog wat van het interieur zichtbaar was? Niets, behalve enkele stenen banken die als stoel dienden in de eetkamers. Er was ook een bibliotheek ,met -tig boeken. Er is er zeggen en schrijven éęn boek bewaard gebleven, de rest is vernietigd en/ of onvindbaar. Toch knap dat archeologen dan nog zoveel weten te verklaren! En wij weten niet beter, dus geloven we dat maar toch? De rondleiding duurde een half uurtje, daarna mochten we nog verder kijken en omhoog klimmen (nee, hártelijk bedankt-;). We namen de trap naar beneden door een paar nauwe tunnels en dat was het voor vandaag. Ter voorbereiding op de huiskomst over enkele dagen, bij het avondeten nog even een poesje vet gemest met lekkere hapjes en mochten we voor net eerst deze vakantie een stroomuitval meemaken. De generator sloeg snel aan, alleen internet bleef een tijdje uit de lucht.
Morgen de rit terug naar Tbilisi. De route loopt over een hoog plateau, 2300 meter volgens Moerman, eens kijken wat dat brengt.