Dag 9 via Franeker naar Workum
Door: Frans
Blijf op de hoogte en volg Frans
15 Juni 2020 | Nederland, Workum
Van de regen uit de drup, en weet jij trouwens waarom regenwormen zo heten? En waarom de Friezen sterallures hebben en het fierljeppen hebben uitgevonden? Je leest het hier-;)
We worden wakker met een dikke grijze licht en lichte regen, die nog de hele ochtend zal aanhouden volgens de app. Niet erg als we bedenken dat we deze ochtend een herhaalde poging (eerste poging 12 jaar geleden) doen om het wereldberoemde planetrium van Eise Eisinga (1744 - 1828) te bewonderen. Gisteravond heb ik nog snel twee tickets online besteld. Het tijdslot is om 11.30 uur, en als we dan smiddags na het bezoek doorrijden naar Workum moet het daar droog zijn. Zo gezegd, zo gedaan. Tijdens het ontbijt, mijn favoriet filosofeermomentje, komt de vraag op waarom de regenworm eigenlijk een regenworm heet. De regenworm komt dus niet naar boven omdat hij/zij -de worm is het allebei -;))- regen zo leuk vindt. Hij/zij houdt niet van wormgangen die vollopen met water. Ook komt hij/zij naar boven om te paren met een andere hij/zij. Ten slotte komt de regenworm naar boven als de aarde trilt, want dan denkt de worm dat er een mol aan komt. Handige vogels (en vissers die met wormen vissen vangen) weten dit en tikken daarom in het gras, om de mol te imiteren. Grootste pier kan 3,5 meter worden als we wiki mogen geloven! Een aanverwante wormsoort kan zelfs 6,5 meter worden, in Australie komt die voor! De pierlala zeker -;))
We zetten een toeristische route uit over dorpjes als Sibrandahus, Wijns, Barthlehiem en zo. Als we op een gegeven moment rechts naar het westen willen, zien we de weg geblokkeerd door een vaart. Verderop is en blijft dat zo. Zo moeten we eigenlijk toch eerst helemaal naar Leeuwarden, om daar weer ergens een landelijke route op te pikken. Tsja, dan begrijp ik de Friezen dat ze met een stokkie over een sloot willen springen, dat gaat veel sneller. Want bruggen bouwen doen ze hier blijkbaar niet zo snel. We doorkruisen dus het groene, vlakke Friese landschap, langs vaarten en kleine dorpjes met smalle en rustige wegen. Bij Franeker parkeren we even buiten het centrum en nemen een kopje koffie met gebak bij het Eise Eisinga museum. De zon probeert hier en beetje door te koemn warempel. Eise Eisinga was gewone jongen uit Djonrijp met voorliefde voor rekenen en wiskunde, hij kreeg dat mee van zijn vader. Op zijn 15e al had hij een boek over formules beschreven, daarna wist hij het nóg beter dan zijn vader en ging voor verdere studie naar Franeker. Daar zat veel kennis want er was een universiteit gevestigd, de tweede van Nederland nog wel! Na Leiden. Van beroep was hij echter wolkaarder, zo verdiende hij de kost voor vrouw en kinderen. Toen de ondergang van de wereld werd voorspeld door een dominee en de meeste eenvoudige mensen doodsbang werden (gemaakt), rijpte het idee bij Eise om iets te doen met de dreiging van de dominee. Die was gebaseerd op de stand van een zestal planeten die precies op een lijn stonden (dat wisten ze in die tijd al) en de gezamenlijke aantrekkingskracht zou de aarde op dag x in de zon worden gezogen en de mensheid vernietigd. Helaas voor de domniee gebeurde er echter niets, maar Eise ging aan zijn planetarium (op schaal natuurlijk!) werken. Met toestemming van zijn vrouw om dat op de zolder te bouwen en dat hij dit binnen zeven jaar zou doen, in zijn vrije tijd. Die dame wist het wel! Maar goed, happy wife en happy life, dus zo gezegd zo gedaan. Zijn inspanningen waren zo verbluffend nauwkeurig dat hij zelfs de koning op bezoek kreeg in zijn huis in Franeker om naar de sterretjes te kijken. Dat huis en planetarium staat er nog steeds en werkt nog prima! We drentelen na het bezoek wat door het stadje en om de fraaie Martini kerk met een bijzondere kruidentuin erom heen (van Piet Oudolf). Op het pleintje voor de kerk is een fraai terras dat uitnodigt voor de lunch. De regenwolken zijn inmiddels verdrongen door blauwe wolkenluchten, het wordt zelfs heet! In de Elfsteden zijn kunstzinnige fonteinen geplaatst. Zoals vroeger de oude lindeboom in het dorp, zo vormen de 11 fonteinen ieder in ‘hun’ stad een centrale plek van samenkomst. Ze symboliseren het in Friesland zo sterke gevoel van gemeenschap, van mienskip zoals de Friezen zelf zeggen.Het project was ter gelegenheid van de culturele hoofdstad van Europa Lleeuwarden 2018. In Dokkum zagen we de IJsschotsen, In Franeker de Oortwolk en in Workum hebben ze twee Woeste Leeuwen. Afschuwelijke beelden, zegt een vrouw van een B&B even verderop. We stonden haar uitbundige rozenwand aan het huis te bewonderen toen ze naar buiten kwam en een praatje begon. Gezellig, maar we kwamen er bijna niet van los! Vanaf nu hebbe we een gebarencode om elkaar te vertellen dat we een sessie gaan kappen. En nee, ik vertel niet wat het is -;)). We zijn inmixdels via een toeristische route langs de westkust in workum aangekomen. Inwoners ca 4400. We lopen na het inchecken het dorp door, kotte broek aan! De lange straat door het dorp met een beschermd dorpsgezicht door vele mo umentale gebouwen, staat nog vol met lage huisjes met gevels, donkergroene kozijnen en deuren, trapgevels of gebeeldhouwd, erg leuk! De llsstaande kerktoren in het centrum is erg fraai, een van de mooiste en/of apartste die ik op deze vakaitie gezien heb. Op het pleintje bij de kerk is nog n plekje vrij bij 'n restaurant, we zitten hier heerlijk in de late namiddagzon en genieten een drankje en hapje. We wanen ons in Duitsland door de vele duitse toeristen hier.
Workum is het best bekend van het Jopie Huisman museum, maar die hebben we al een keer bezocht. Er zou ook een Koeienmuseum moeten zijn (Josine, iets voor jou?) en ze doen hier de strontrace. Nee, je hoeft je hier niet te bewijzen in je dikke darm prestaties, maar die race is voor boten. Vroeger brachten de Friezen boten vol mest naar de overkant van het Ijsselmeer, voor de bollenstreek, vandaar die naam. Tegenwoordig is de race er nog steeds, maar de lading bestaat slechts uit enkele zakken kunstmest. Goed, Workum gezien, morgen misschien maar weer eens een stukje fietsen.
We hebben nu de helft van de vakantie er op zitten weten jullie al wat de rode draad (voor ca 80-90%) van deze vakantie is?
We worden wakker met een dikke grijze licht en lichte regen, die nog de hele ochtend zal aanhouden volgens de app. Niet erg als we bedenken dat we deze ochtend een herhaalde poging (eerste poging 12 jaar geleden) doen om het wereldberoemde planetrium van Eise Eisinga (1744 - 1828) te bewonderen. Gisteravond heb ik nog snel twee tickets online besteld. Het tijdslot is om 11.30 uur, en als we dan smiddags na het bezoek doorrijden naar Workum moet het daar droog zijn. Zo gezegd, zo gedaan. Tijdens het ontbijt, mijn favoriet filosofeermomentje, komt de vraag op waarom de regenworm eigenlijk een regenworm heet. De regenworm komt dus niet naar boven omdat hij/zij -de worm is het allebei -;))- regen zo leuk vindt. Hij/zij houdt niet van wormgangen die vollopen met water. Ook komt hij/zij naar boven om te paren met een andere hij/zij. Ten slotte komt de regenworm naar boven als de aarde trilt, want dan denkt de worm dat er een mol aan komt. Handige vogels (en vissers die met wormen vissen vangen) weten dit en tikken daarom in het gras, om de mol te imiteren. Grootste pier kan 3,5 meter worden als we wiki mogen geloven! Een aanverwante wormsoort kan zelfs 6,5 meter worden, in Australie komt die voor! De pierlala zeker -;))
We zetten een toeristische route uit over dorpjes als Sibrandahus, Wijns, Barthlehiem en zo. Als we op een gegeven moment rechts naar het westen willen, zien we de weg geblokkeerd door een vaart. Verderop is en blijft dat zo. Zo moeten we eigenlijk toch eerst helemaal naar Leeuwarden, om daar weer ergens een landelijke route op te pikken. Tsja, dan begrijp ik de Friezen dat ze met een stokkie over een sloot willen springen, dat gaat veel sneller. Want bruggen bouwen doen ze hier blijkbaar niet zo snel. We doorkruisen dus het groene, vlakke Friese landschap, langs vaarten en kleine dorpjes met smalle en rustige wegen. Bij Franeker parkeren we even buiten het centrum en nemen een kopje koffie met gebak bij het Eise Eisinga museum. De zon probeert hier en beetje door te koemn warempel. Eise Eisinga was gewone jongen uit Djonrijp met voorliefde voor rekenen en wiskunde, hij kreeg dat mee van zijn vader. Op zijn 15e al had hij een boek over formules beschreven, daarna wist hij het nóg beter dan zijn vader en ging voor verdere studie naar Franeker. Daar zat veel kennis want er was een universiteit gevestigd, de tweede van Nederland nog wel! Na Leiden. Van beroep was hij echter wolkaarder, zo verdiende hij de kost voor vrouw en kinderen. Toen de ondergang van de wereld werd voorspeld door een dominee en de meeste eenvoudige mensen doodsbang werden (gemaakt), rijpte het idee bij Eise om iets te doen met de dreiging van de dominee. Die was gebaseerd op de stand van een zestal planeten die precies op een lijn stonden (dat wisten ze in die tijd al) en de gezamenlijke aantrekkingskracht zou de aarde op dag x in de zon worden gezogen en de mensheid vernietigd. Helaas voor de domniee gebeurde er echter niets, maar Eise ging aan zijn planetarium (op schaal natuurlijk!) werken. Met toestemming van zijn vrouw om dat op de zolder te bouwen en dat hij dit binnen zeven jaar zou doen, in zijn vrije tijd. Die dame wist het wel! Maar goed, happy wife en happy life, dus zo gezegd zo gedaan. Zijn inspanningen waren zo verbluffend nauwkeurig dat hij zelfs de koning op bezoek kreeg in zijn huis in Franeker om naar de sterretjes te kijken. Dat huis en planetarium staat er nog steeds en werkt nog prima! We drentelen na het bezoek wat door het stadje en om de fraaie Martini kerk met een bijzondere kruidentuin erom heen (van Piet Oudolf). Op het pleintje voor de kerk is een fraai terras dat uitnodigt voor de lunch. De regenwolken zijn inmiddels verdrongen door blauwe wolkenluchten, het wordt zelfs heet! In de Elfsteden zijn kunstzinnige fonteinen geplaatst. Zoals vroeger de oude lindeboom in het dorp, zo vormen de 11 fonteinen ieder in ‘hun’ stad een centrale plek van samenkomst. Ze symboliseren het in Friesland zo sterke gevoel van gemeenschap, van mienskip zoals de Friezen zelf zeggen.Het project was ter gelegenheid van de culturele hoofdstad van Europa Lleeuwarden 2018. In Dokkum zagen we de IJsschotsen, In Franeker de Oortwolk en in Workum hebben ze twee Woeste Leeuwen. Afschuwelijke beelden, zegt een vrouw van een B&B even verderop. We stonden haar uitbundige rozenwand aan het huis te bewonderen toen ze naar buiten kwam en een praatje begon. Gezellig, maar we kwamen er bijna niet van los! Vanaf nu hebbe we een gebarencode om elkaar te vertellen dat we een sessie gaan kappen. En nee, ik vertel niet wat het is -;)). We zijn inmixdels via een toeristische route langs de westkust in workum aangekomen. Inwoners ca 4400. We lopen na het inchecken het dorp door, kotte broek aan! De lange straat door het dorp met een beschermd dorpsgezicht door vele mo umentale gebouwen, staat nog vol met lage huisjes met gevels, donkergroene kozijnen en deuren, trapgevels of gebeeldhouwd, erg leuk! De llsstaande kerktoren in het centrum is erg fraai, een van de mooiste en/of apartste die ik op deze vakaitie gezien heb. Op het pleintje bij de kerk is nog n plekje vrij bij 'n restaurant, we zitten hier heerlijk in de late namiddagzon en genieten een drankje en hapje. We wanen ons in Duitsland door de vele duitse toeristen hier.
Workum is het best bekend van het Jopie Huisman museum, maar die hebben we al een keer bezocht. Er zou ook een Koeienmuseum moeten zijn (Josine, iets voor jou?) en ze doen hier de strontrace. Nee, je hoeft je hier niet te bewijzen in je dikke darm prestaties, maar die race is voor boten. Vroeger brachten de Friezen boten vol mest naar de overkant van het Ijsselmeer, voor de bollenstreek, vandaar die naam. Tegenwoordig is de race er nog steeds, maar de lading bestaat slechts uit enkele zakken kunstmest. Goed, Workum gezien, morgen misschien maar weer eens een stukje fietsen.
We hebben nu de helft van de vakantie er op zitten weten jullie al wat de rode draad (voor ca 80-90%) van deze vakantie is?
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
